ĐẮC NHÂN TÂM
Trận Gettysburg diễn ra trong ba
ngày đầu tháng 7 năm 1863. Đêm 4 tháng 7, tướng Lee, thuộc quân đội miền Nam,
bắt đầu rút quân về phía Nam trong khi cơn bão mang đến những trận mưa như trút
nước. Phía trước ông và đoàn quân bại trận là dòng sông Potomac đang thét gào,
nước cuồn cuộn sủi bọt trắng xóa. Phía sau là một đạo quân liên minh chiến
thắng đang rượt đuổi. Lee bị kẹt ở giữa và hầu như không còn đường thoát. Từ bộ
chỉ huy, Lincoln lập tức nhận ra đây là cơ hội vàng để bắt gọn đạo quân của
tướng Lee và chấm dứt chiến tranh. Thế là, Lincoln ra lệnh cho tướng Meade
ngừng triệu tập hội đồng chiến tranh mà lập tức lên đường tấn công Lee. Lincoln
đã chuyến lệnh bằng điện tín và sau đó còn cử một đặc phái viên đến gặp Meade
yêu cầu phải hành động ngay lập tức.
Nhưng tướng Meade đã làm gì? Ông ta
làm ngược lại lệnh của tổng thống: triệu tập cuộc họp hội đồng chiến tranh.
Không chỉ có vậy, ông ta còn do dự kéo dài thời gian, rồi đánh điện tín từ chối
mệnh lệnh của Lincoln. Sáng hôm sau nước rút, tướng Lee vượt sông Potomac với
lực lượng toàn vẹn. Lincoln tức giận điên người, ông gào lên với Robert - con
trai mình: “Trời ơi! Cha không thể hiểu nổi! Chúng ta chỉ cần chìa tay ra là
tóm gọn tất cả. Vậy mà tất cả những gì cha nói và làm đều không thể khiến cho
quân đội tấn công ngay vào kẻ địch. Trong hoàn cảnh thuận lợi đó, bất kỳ viên
tướng nào cũng có thể đánh bại Lee. Nếu cha có ở ngay đó, có lẽ cha đã đánh
tướng Meade một trận”
Do nỗi cay đắng và thất vọng tột
cùng Lincoln viết thư cho Meade. Thời kỳ này, Lincoln cực kỳ bảo thủ và rất khó
thay đổi suy nghĩ của mình. Chính vì thế bức thư Lincoln viết cho Meade vào năm
1863 chứa đầy những lời lẽ trách móc nặng nề nhất:
"Tướng quân thân mến!
Tôi không tin là ông không nhận ra
hiểm họa trong việc để Lee chạy thoát vừa rồi. Ông ta gần như đã nằm trọn trong
tay chúng ta. Và nếu bắt được Lee, cuộc nội chiến này có thể đã kết thúc. Thế
mà, ông đã để vuột mất cơ hột ngàn vàng và cuộc chiến này không biết sẽ còn kéo
dài đến bao giờ. Nếu thứ hai tuần trước ông không thể chiến thắng Lee trong
những điều kiện thuận lợi như thế thì bây giờ và về sau, ông có thể làm gì để
tấn công được Lee ở phía Nam con sông, trong khi ông chi còn 2/3 lực lượng mà
ông đã từng có? Chẳng có lý do gì tôi có thể hy vọng
ông xoay chuyển được tình hình. Ông đã hoàn toàn đánh mất cơ hội ngàn năm có
một. Tôi không thể diễn tả được nỗi thất vọng và tức giận của tôi lúc này đối
với ông!".
Các bạn nghĩ Meade đã làm gì khi đọc
bức thư này? Meade đã không làm gì cả vì ông ta không bao giờ được đọc bức thư
đó! Đơn giản bởi vì Lincoln đã không gửi nó đi. Người ta tìm thấy nó trong
những tập hồ sơ của Lincoln sau khi ông qua đời. Theo phỏng đoán của tôi - chỉ
là phỏng đoán thôi - sau khi viết bức thư này, Lincoln đã nhìn ra ngoài cửa sổ
và nhẹ nhàng tự nhủ: "Khoan đã! Có thể mình không nên vội và như vậy.
Chẳng khó gì khi ta đang ngồi ở đây
trong cảnh bình yên của Nhà Trắng để ra lệnh cho Meade tấn công nhưng giả sử ta
đang ở Gettysburg, tận mắt nhìn thấy cảnh máu đỏ kinh hoàng như Meade đã nhìn
thấy, tai nghe tiếng la hét kêu gào của những đồng đội đang hấp hối như Meade
đã nghe, thì có lẽ ta cũng sẽ không còn muốn tấn công nữa. Và hơn nữa, nếu như
ta có tính nhút nhát, do dự của Meade, có lẽ ta cũng sẽ làm đúng như điều ông
ta đã làm. Dẫu sao, sự việc đã rồi, nước đã chảy qua cầu. Nếu bức thư này được
gửi đi, ta sẽ hả giận phần nào nhưng Meade có thể tìm cách tự bào chữa hoặc
quay lại kết án ta. Điều đó sẽ gây ra những phản ứng tiêu cực, cản trở năng lực
của Meade sau này với tư cách là tổng tư lệnh và biết đâu, tai hại hơn nữa là
vì thế mà ông ta có thể bị buộc phải rời khỏi quân đội. Đây là một sai lầm rõ
ràng và chắc chắn Meade sẽ tự nhận ra sau này"
Có lẽ chính vì những suy nghĩ như
vậy mà Lincoln gạt bức thư qua một bên. Ông đã học từ kinh nghiệm cay đắng rằng
những lời phê phán và chỉ trích gay gắt hầu như bao giờ cũng mang đến kết quả
tiêu cực.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét