Thứ Sáu, 27 tháng 3, 2020

7 THÓI QUEN HIỆU QUẢ

7 THÓI QUEN HIỆU QUẢ

Không có sự ưu tú đích thực nào mà lại
không gắn với một cách sống đứng đán
David Starr Jordan
Hơn 25 năm làm việc với mọi người trong nhiều môi trường khác nhau: kinh doanh, giáo dục, hôn nhân và cả trong gia đình, tôi có dịp tiếp xúc với rất nhiều người vô cùng thành công về vật chất; nhưng trong họ luôn giằng xé một nỗi niềm khao khát, một ước muốn sâu kín. Họ muốn có sự bình tâm, tính hiệu quả cũng như cải thiện mối quan hệ với người khác. Những vấn để họ chia sẻ với tôi có lẻ phần nào tương tự trăn trở của bạn bây giờ: Tôi đã đặt ra và gặt hái được những thành công nghề nghiệp vô cùng to lớn. Nhưng điều này lại khiến tôi đánh đổi đời sống cá nhân và gia đinh tôi. Tôi không còn thời giờ để quan tâm đến vợ con nữa. Thậm chí, tôi còn không hiểu được chính minh, xem điều gì mới thực sự là quan trọng với tôi bây giờ. Nhiều khi tư vấn lương tâm - tôi không biết có đáng để mình phải đánh đổi như vậy không? Tôi vừa bắt đầu chương trình ăn kiêng lần nữa - đây đã là lần thứ năm trong năm nay rồi. Tôi biết mình béo phì và thực sự muốn thay đổi điều đó. Tôi dành thời giờ đọc tất cả mọi thông tin về sức khỏe, đặt ra mục tiêu và khích lệ mình với một tinh thần lạc quan, tự động viên rằng mình có thể làm được. Nhưng kết quả chẳng có gì thay đổi. Chi sau vài tuần là tôi mất nhiệt huyết. Dường như tôi không thế giữ lời hứa với chính mình thì phải?
Tôi tham dự hết khóa học này đến khóa huấn luyện khác về quản trị tính hiệu quả. Tôi kỳ vọng nhiều ở nhân viên của mình cố gắng thân thiện và cư xử hòa nhã với họ. Nhưng kết quả là ho vẫn không trung thành với tôi. Tôi đoán nếu tôi nghỉ bệnh ở nhà một ngày, chắc chắn họ sẽ tán gẫu suốt cả ngày hôm ấy. Vì sao tôi không thể huấn luyện cho họ biết tự giác làm việc và có tinh thần trách nhiệm - hay tìm được những nhân viên như thế
Đứa con trai của tôi không những quậy phá mà còn nghiện ngập. Tôi đã thử hết cách mà nó vẫn không chịu nghe lời, Ta phải làm gì bây giờ đây?
Có quá nhiều việc cần làm mà thời gian thì không bao giờ đủ. Tôi cảm thấy áp lực và bức bối cả ngày, thậm chí suốt tuần. Tôi dự các hội thao về quản lý thời gian, thử áp dụng vài phương pháp lập kế hoạch. Chúng cũng có chút hữu ích, nhưng nhìn chung tôi không cảm thấy mình đang sống một cuộc đời ý nghĩa, không thấy mình thực sự hạnh phúc, hiệu quả và bình an.
Tôi muốn dạy các con tôi hiểu về giá trị của lao động. Nhưng mỗi khi làm bất kỳ việc gì thì tôi đều phải kè kè theo sát chúng; chưa kể là phải chịu đựng những lời kêu ca than vãn. Nếu tôi tự làm chắc chắn mọi việc dễ dàng hơn nhiều. Tại sao bọn trẻ con không thể vui vẻ và tự giác làm việc mà không cần nhắc nhở nhỉ?
Tôi bận, thật sự rất bận. Nhưng đôi lúc tôi cũng tự hỏi minh rằng liệu những gì mình đang làm có tạo ra khác biệt về lâu về dài không. Tôi rất muốn tin là có một ý nghĩa nào đó trong cuộc đời mình, rằng mọi thứ sẽ khác hơn nhờ có sự hiện diện của tôi.
Khi thấy bạn bè hay người thân đạt được một số thành quả hoặc được công nhận trong cuộc sống, tôi mỉm cười chúc mừng họ. Nhưng trong lòng, tôi thấy mình đang ganh tị với họ Tại sao tôi lại có cảm giác ấy chứ?
Tôi là người cá tính khá mạnh. Tôi biết minh có thế kiểm soát kết quả trong hầu hết các cuộc trò chuyện. Tôi có khả năng gây ảnh hưởng lên người khác để họ nghe theo ý mình. Trong mỗi tình huống giao tiếp, tôi nhìn thấu câu chuyện, vì vậy mà những ý tưởng tôi nếu lên thường sẽ là tốt nhất. Thế nhưng, tôi vẫn cảm thấy có gì đó không thoải mái và luôn tự hỏi liệu người khác nghĩ gì về mình, và về những ý tưởng của mình nữa
Đời sống hôn nhân của tôi đang lạnh nhạt đi chăng tôi không lục đục gì cả, chỉ là không còn yêu nhau nữa thôi. Chúng tôi có nhờ đến dịch vụ tư vấn và cũng nổ lực làm theo, nhưng kết quả là chúng tôi vẫn không thể nhóm lại cảm xức tình yêu ngày nào mà chúng tôi đã từng có với nhau.
Những câu chuyện trên đều là những vấn đề sâu sắc và đầy khó khăn. Chúng không thể được giải quyết bằng những biện pháp tức thì.
Vài năm trước đây, vợ tôi - Sandra và tôi cũng rơi vào một hoàn cảnh khó khân tương tự. Cậu con trai của chúng tôi trải qua một giai đoạn khủng hoảng ở trường học của nó. Nó học rất tệ, thậm chí còn không biết làm theo một số chỉ dẫn trong các bài kiểm tra, huống chi là làm bài tốt. Vẻ mặt giao tiếp xã hội, thằng bé còn thiếu trưởng thành lắm, thường ngại ngùng ngay cả với người thân quen. Trong các hoạt động thể chất, nó là người nhỏ con, ốm yếu và vụng về. Ví dụ khi chơi bóng chày, quả bóng chưa được ném mà nó đã vung gậy rồi. Vì vậy mà bọn trẻ khác rất hay cười nhạo nó.
Sandra và tôi nôn nóng muốn giúp con trai mình. Chúng tôi quan niệm rằng, nếu "thành công" là hai chữ ai cũng muốn trong mọi lĩnh vực, thì trong vai trò làm cha mẹ của chúng tôi, chúng lại càng trở nên vô cùng quan trọng. Vi vậy, chúng tôi cố gắng điều chỉnh thái độ và hành vi của mình, cũng như của thằng bé. Chúng tôi tác động vào tinh thần và dùng một số biện pháp tâm lý tích cực, khích lệ cậu bé: "Cố lên con trai. Cha mẹ biết là con có thể làm được. Đặt tay xích lên một chút nào, mắt tập trung vào quả bóng. Đứng vụt gây cho đến khi quả bóng gần tới con nhé". Nếu thằng bé có chút tiến bộ, chúng tôi động viên ngay: "Tốt lắm con trai, cứ tiếp tục nhé.
Khi bọn trẻ cười nhạo thằng bé chúng tôi mắng ngay "Lùi ra. Để nó yên. Nó đang học cách chơi mà", Khi đó, cậu chỉ biết khóc và khăng khăng tin rằng mình sẽ không bao giờ có thể chơi bóng chày được, rồi dần không còn thích môn này nữa.
Mọi cố gắng của chúng tôi đều vô hiệu, chúng tôi rất lo lắng. Chắc chắn việc này sẽ ảnh hưởng đến sự tự tin của thằng bé. Vợ chồng tôi vẫn tiếp tục động viên, hỗ trợ và tỏ ra lạc quan, nhưng sau biết bao thất bại, chúng tôi đành lùi bước và thay đổi cách nhìn vấn đề theo một cấp độ khác.
Vào thời điểm đó, tôi đang tham gia giảng dạy về phát triển năng lực lãnh đạo cho nhiều công ty trên khắp nước Mỹ. Tôi thiết kế các chương trình đào tạo cách mỗi hai tháng về chuyên để "Kỹ năng giao tiếp và cách nhìn nhận" nằm trong khuôn khổ chương trình Phát Triển Lãnh Đạo Cấp Cao dành cho tập đoàn IBM.
Trong quá trình nghiên cứu giảng dạy, tôi đặc biệt hứng thú với nội dung nói về việc các góc nhìn của chúng ta được hình thành ra sao, cách chúng chi phối chúng ta đánh giá vấn đề, và rồi cách đánh giá đó tác động đến hành vi của chúng ta ra sao. Từ đó, tôi tiếp tục nghiên cứu vẻ lý thuyết kỳ vọng và hiện tượng "lời tiên đoán tự trở thành hiện thực" - hay còn gọi là "Hiệu Ứng Pygmalion", và rồi nhận ra góc nhìn của chúng ta có ảnh hưởng vô cùng sâu sắc như thế nào. Nó khiến tôi hiểu rằng chúng ta phải rất lưu tâm đến những lăng kính mà mình đang sử dụng, vì ta nhìn thế giới này thông qua những lăng kính ấy; cũng như thế giới mà chúng ta đang nhìn thấy đây, chính lăng kính đó sẽ định hình cách chúng ta lý giải nó.
Sandra và tôi thảo luận với nhau về những khái niệm mà tôi giảng dạy cho IBM và ánh xạ vào trường hợp con trai mình. Chúng tôi bắt đầu nhận ra những gì chúng tôi làm để giúp con trai mình trước đây không hề đúng với cách mà chúng tôi thực sự nhìn nhận nó. Khi thành thật nhìn lại cảm xúc bên trong mình, chúng tôi nhận ra mình vẫn cho rằng nó là đứa chậm tiến, tụt hậu so với bạn bè. Vi vậy, cho dù chúng tôi cố gắng thay đổi thái độ và hành vi nhiều đến đâu, mọi nổ lực cùng không hiệu quả. Cho dù nói gì hay làm gì, thì thông điệp thực sư mà chúng tôi đang gửi đến thằng bé vẫn là: "Con không có khả năng. Con cần được che chở". Chúng tôi hiểu ra rằng: nếu muốn thay đổi tình hình, trước tiên phải thay đổi chính mình. Và để thay đổi mình hiệu quả, cần thay đổi nhận thức.

0 nhận xét:

Đăng nhận xét