CÁI DŨNG CỦA THÁNH NHÂN
Quyển sách này tôi viết nó ra đã
trên mười năm, trong hồi gió bụi mịt mờ. Tôi không bao giờ dám nghĩ nó có thể
xuất bản được trong khi nhân loại đang sống phập phồng bên miệng núi lửa, nó
lăm le bùng nổ không biết giờ phút nào: Lòng tham dục của con người đã đến cực
độ... Bởi vậy, bàn đến "cái dũng của thánh nhân" lúc này không khéo
lại đi làm cái chuyện nghịch đời.
Thế mà hôm nay, "cái dũng của
thánh nhân" lại còn được một tiếng dội thâm sâu nơi tâm hồn một vài bạn
như ông Phạm Văn Tươi, thật đã làm sống lại nơi lòng tôi một đôi hy vọng. Cái
cao vọng của tôi chỉ gây được nơi lòng các bạn sự ngưỡng mộ những cái gì hay
đẹp thôi. Được bao nhiêu đó cũng đã là đủ lắm rồi.
Trong cái đời bẩn chật nghèo nàn của
tinh thần ta, ta không có chút quyển gì thỉnh thoảng phóng tầm con mắt ta xa
hơn và cao hơn nữa hay sao? Người ta sẽ bảo: "Cái dũng của thánh nhân chỉ là mộng" Vàng! Một cái mộng, và là một cái
mộng tuyệt đẹp như muôn vàn mộng khác. Người ta há đã chẳng bảo: "Đẹp như
mộng"? Vậy chứ lý tưởng là gì, nếu không phải là mộng? Ngày nào trên thế
gian này con người hết đeo đuổi theo một cái mộng gì, ngày ấy cuộc tiến hóa của
loài người cũng sẽ dứt hẳn, mà đời sống của mỗi một người trong chúng ta cũng
đến lạt lẽo vô vị như nước ốc. Miễn là mộng của ta đừng phải là ảo mộng thôi.
Nhưng nếu "cái dũng của thánh nhân" đã
có những người trước ta họ thành tựu rồi, thời sao có thể gọi là ảo mộng được,
trong khi ta cũng là Người như họ?
Thu Giang
NGUYỄN DUY CẦN
Sài thành, ngày 13 tháng 8 năm
1951
0 nhận xét:
Đăng nhận xét