TUỔI TRẺ KHÔNG HỐI TIẾC

Link tham khảo giá và mua sách tại đây

Chương 1: Hành trình trở thành nguời lớn

"Life isn't about finding yourself. Life is about creating yourself."

George Bernard Shaw

"Rules are made to be broken."

- Tục ngữ Anh Tuổi Trẻ Không Hồi Tiếc

Viết cho em

Gửi em của chị.

Năm nay em 18 tuổi. Mới ngày nào em còn bắt chị mua đĩa Xuân Mai, giờ đây em đã có bạn gái. Trong mười năm tới, cuộc sống của em sẽ thay đổi rất nhiều. Em có thể sẽ chọn một nghề để em theo đuổi cả cuộc đời, kiếm được những đồng tiền đầu tiên, chuyển đến sống ở một thành phố mới. Em có thể sẽ thất tình, lập gia đình, rồi làm bố trẻ con. Em sẽ lần đầu tiên trong đời quen biết những người không phải vì họ là họ hàng, làng xóm, hay vì học cùng trường, mà là vì em muốn quen với họ. Nhiều người trong số đó sẽ giúp đỡ em. Nhiều người trong số đó sẽ lợi dụng, phản bội em. Em có thể sẽ có những thành công khiến bạn bè đồng trang lứa phải ghen tị. Em cũng có thể phải trải qua những thất bại khiến em nghĩ rằng cuộc sống của mình thế là hết, em sẽ không bao giờ ngóc đầu lên được.

Khi bằng tuổi em, chị chưa bao giờ nghĩ được rằng thập kỷ tiếp theo trong cuộc đời của chị sẽ quan trọng đến như vậy. Như em bây giờ, chị bỡ ngỡ, sợ hãi, đơn độc, nghĩ rằng không ai hiểu mình, không biết mình muốn gì, phải đưa ra những quyết định quan trọng của cuộc đời mà chẳng có cách nào biết nó đúng hay sai. Chị ước gì chị có thể ở gần em để giúp em giải đáp phần nào những băn khoăn của cái tuổi đã hết là trẻ con mà vẫn chưa biết làm người lớn. Nhưng khoảng cách cả về địa lý lẫn tuổi tác khiến chị em mình chẳng mấy khi có dịp nói chuyện về những vấn đề thực sự quan trọng. Qua cuốn sách này, chị muốn chia sẻ với em một số điều chị đã học được trong suốt 10 năm vừa qua.

Em không phải nghe theo lời ai cả

Điều đầu tiên, chị muốn em hiểu rằng em không phải nghe theo lời cha mẹ, thầy cô, hay bất cứ ai, kể cả chị. Em, và chị có em mà thôi, là người duy nhất chịu trách nhiệm về cuộc sống của em. Bất kỳ việc nào em chọn làm hay chọn không làm đều là do em. Thành công em hưởng. Thất bại em chịu. Em không thể đổ lỗi cho hoàn cảnh, gia đình, xã hội, hay ai đó khác. Nếu sau này em than thở với chị rằng em thế này thế kia là do cha mẹ ép buộc, bạn bè dụ dỗ, xã hội xô đẩy, chị sẽ bảo rằng em hèn, dám làm mà không dám chịu.

Như em, chị cũng được bố mẹ nuôi dưỡng, nhà trường dạy bảo, xã hội mài giũa. Như em, chị cũng được dạy về chữ hiếu, về việc kính trên nhường dưới, con cái phải nghe lời cha mẹ. Như em, chị cũng được dạy để tin rằng là phụ nữ thì phải thế này thế kia, đàn ông thì phải như này như nọ, để thành công thì phải có cái lọ cái chai. Như em, chị đã từng đưa ra những quyết định không dựa trên cái đầu và con tim của chị, mà dựa vào những quy tắc nằm ngoài quyền lực bản thân, để rồi khi không đạt được điều mình mong muốn chị chỉ biết ấm ức đổ lỗi cho đủ các thế lực vô hình. Những quy tắc đó có thể cụ thể như việc cha mẹ bắt em phải vào làm nhà nước, xã hội bắt em phải lấy vợ sinh con, bạn bè bắt em phải uống rượu. Chúng cũng có thể vô hình như suy nghĩ rằng em phải giữ thể diện, vay tiền làm những điều phù phiếm như làm đám cưới to, mua xe máy xịn chỉ để vẻ vang với thiên hạ, và rằng em phải có trách nhiệm làm cho ai đó hạnh phúc. Chị muốn em giải thoát cho mình khỏi những cái gông đó, để mỗi quyết định em đưa ra đều là của em và chỉ là của em mà thôi.

Không nghe theo ai cả không đồng nghĩa với việc em khoá tai lại, không tiếp thu ý kiến của bất kỳ ai. Cho dù em có nghĩ mình khôn ngoan đến đâu đi chẳng nữa, em vẫn phải biết lắng nghe. Thế giới tràn đầy những con người với trải nghiệm mà em chưa có, kiến thức mà em chưa biết. Mỗi lần lắng nghe, em sẽ khôn ngoan lên một tí. Em có thể lắng nghe lời khuyên của bố mẹ, lắng nghe lời can ngăn của bạn bè, lắng nghe nguyện vọng của những người em yêu thương, lắng nghe ý kiến của người xa lạ, và dựa trên những điều đó để đưa ra quyết định. Bố mẹ có thể bắt em làm bác sĩ và em lắng nghe lý do tại sao bố mẹ nghĩ làm bác sĩ sẽ tốt cho em, nhưng việc em chọn học ngành y hay không là quyết định của em sau khi em đã cân nhắc đam mê, thế mạnh của bản thân cũng như cơ hội nghề nghiệp. Chi vài năm nữa thôi, ai cũng sẽ hỏi em về việc lập gia đình sinh con như thể nó là một điều tất yếu, nhưng quyết định lập gia đình hay không hoàn toàn thuộc về em sau khi em đã cân nhắc tình cảm của bản thân và của người em yêu thương, sự hoà hợp của hai người, nguyện vọng cho tương lai. Cũng như vậy, thỉnh thoảng bạn bè em sẽ bắt em uống rượu như thể việc uống được rượu là biểu hiện của "sự đàn ông" trong em, nhưng em không phải uống rượu nếu em hiểu được rằng uống rượu vừa tốn tiền, tốn thời gian, lại có hại cho sức khoẻ.

Bất cứ việc nào em làm hay không làm đều là một sự lựa chọn. Kể cả người bị chĩa súng vào đầu còn có lựa chọn là làm theo yêu cầu, chết, hoặc thương lượng. Đừng bao giờ làm bất cứ điều gì chỉ vì ai đó bảo em làm điều đó, ai cũng làm nó, hay vì em đã làm nó bao nhiêu năm nay rồi. Cuộc sống của em được định nghĩa bởi những quyết định em đưa ra. Hãy suy nghĩ về những lựa chọn em đưa ra từ những điều nhỏ nhất.

Sống là một trò chơi đồng đội

 Xã hội thường dựng lên hình ảnh người thành công đơn độc, tay trắng làm nên mà không cần nhờ cậy ai cả. Sư thật là không ai thành công mà không có sự giúp đỡ của người khác. Một cuốn sách tiểu sử mà chị vô cùng yêu thích là cuốn Spaceman của Mike Massimino, nhà du hành vũ trụ có công to lớn trong việc sửa kính viễn vọng không gian Hubble. Cả cuốn sách thể hiện tuyệt vời tinh thần đồng đội của Mike và những người đã và đang làm việc cùng ông. Ông kết luận rằng cuộc sống không phải là một cuộc chạy marathon đơn độc mà là một trò chơi đồng đội. Không ai có thể làm được điều gì đó to lớn mà không trở thành một phần của một đội to lớn hơn bản thân họ. Bí quyết của thành công, theo ông, là làm việc chăm chỉ và nhận sự giúp đỡ của những người bạn tốt.

Nhưng em không cần phải trở thành nhà du hành vũ trụ mới có thể thấy sự cần thiết của sự giúp đỡ của người khác. Tất cả những điều chị làm được cho đến ngày hôm nay đều nhờ vào sự giúp đỡ của vô số người. Chị đã không tổ chức được chiến dịch Free Hugs Vietnam- Ôm trọn trái tim trên cả ba miền với sự tham gia của hàng ngàn bạn trẻ nếu không nhờ có bao nhiều bạn bè cấp 2, cấp 3, cũng như bạn bè đang du học chia sẻ thông tin về sự kiện đó trên Yahoo! Messenger. Chị đã không "xách ba lô lên và đi“ được nếu không nhờ hàng trăm người đã cưu mang, giúp đỡ chị trên khắp nẻo đường. Chị đã không vào được Stanford nếu không có bao nhiêu các anh chị, bạn bè, thầy cô đã động viên chị theo đuổi giấc mơ tưởng như hão huyền đó.

Làm sao để em có thể tìm kiếm được những đồng đội như thế? Em có thể bắt đầu bằng việc theo đuổi đam mê của bản thân và giúp đỡ người khác. Những người đi cùng chặng đường theo đuổi đam mê với em, nếu tốt bụng, sẽ giúp đỡ em trên chặng đường đó. Những người được em giúp đỡ, nếu tốt bụng, sẽ giúp đỡ lại em khi em cần. Qua thời gian, em sẽ dần nhận ra ai là bạn thực sự.

Nhận sự giúp đỡ của người khác không có nghĩa là em lợi dụng họ. Trước khi nhận sự giúp đỡ của bất kỳ ai, em đều phải cân nhắc xem người đó sẽ phải chịu những thiệt thòi gì từ việc giúp đỡ em, lựa chọn liệu em có muốn để họ phải chịu những thiệt thòi đó vì em không. Khi ai đó giúp đỡ em điều gì, dù là nhỏ nhất, em đều phải ghi nhớ và trả ơn khi em có thể. Thế gian này có rất nhiều người tốt - họ sẽ giúp đỡ em mà không mong chờ điều gì từ em cả. Thay vì trả ơn họ trực tiếp, em có thể dùng tinh thần đó giúp đỡ những người khác nữa mà không mong chờ bất cứ điều gì từ họ, như tiếng Anh gọi là “pass it on".

Đừng bao giờ cạnh tranh với bạn bè của em, hay nghĩ rằng sự thành công của bạn bè đồng nghĩa với sự thất bại của bản thân. Ví dụ, nếu cả em và bạn cùng tham gia một cuộc thi, đừng nghĩ rằng nếu em giúp bạn học cho cuộc thi đó, bạn sẽ thi điểm tốt hơn em và khiến em thi trượt. Hai đứa có thể học cùng nhau và cả hai đứa đều có thể đạt điểm cao hơn trong kỳ thi đó. Trò chơi đồng đội nghĩa là điều gì tốt cho đồng đội thì sẽ tốt cho cả đội, và qua đó, sẽ tốt cho bản thân em.